Một đề tài vô cùng trọng đại và chẳng ai là không thắc mắc: ""Chết đi về đâu? Chết còn hay mất?""
Có một vài giả thuyết:
Người thì cho rằng chết là hết, kẻ lại nghĩ rằng chết vẫn còn. Người không chấp nhận thế giới vô hình, kẻ lại chấp nhận là có cả thế giới vô hình lẫn hữu hình.
Nếu quả thật chết là hết thì thế gian này biết bao người muốn chết vì sống quá khổ lạnh cũng khổ, nóng cũng khổ, đói cũng khổ, khát cũng khổ, sinh cũng khổ, già cũng khổ, bệnh tật cũng khổ, tham cũng khổ, ái cũng khổ, nghèo cũng khổ, giàu cũng vẫn khổ, có danh cũng khổ, không danh cũng khổ, giỏi cũng khổ, dốt cũng khổ, cái gì cũng khổ cả!
Nếu chúng ta chịu suy tư một chút, thì sẽ nhận rõ cuộc đời này, gần như toàn phiền não, khổ đau... mà vui và hạnh phúc thì rất ít. Đây không phải là quan niệm yếm thế, mà chỉ là sự thật cho những ai đã nhàm chán trò đời sinh tử vô minh.
Những người chấp chết là hết, dĩ nhiên không tin là có thế giới vô hình mà chỉ chấp có thế giới hữu hình nên: chấp thường, chấp đoạn, chấp còn, chấp mất! nhưng sự thật thì nó lại không giản dị như thế. Có thật chết là hết không? Theo thuyết luân hồi nhà Phật thì khi Chết không mang theo được gì mà chỉ mang theo một cái nghiệp lực, để đi vào lục đạo, tùy theo nghiệp riêng của từng người.
Đã nói đến giáo lý nhà Phật thì không thể nào không nói đến Luân Hồi, Lục Đạo, và Tam Giới.
Luân Hồi là luân chuyển mãi, hết sinh lại tử, không có hạn định trong Lục Đạo và Tam Giới.
Tam Giới là Dục Giới, Sắc Giới, và Vô Sắc Giới.
Lục Đạo là Trời, Người, A Tu La, Ngã Quỉ, Súc Sinh, Địa Ngục.
Vậy thì ""Chết đi về đâu?"" Tùy vào nghiệp của từng người mà đi vào sáu nẻo này.
Với người sâu sắc có những ưu tư, khắc khoải về cuộc đời, thường nghiên cứu về Phật Pháp thì chấp nhận sáu nẻo là sự thật.
Nếu quả như vậy, thì chúng ta nên kiểm điểm chính mình cũng sẽ tạm biết sau khi chết đi về đâu? Vì chỉ cần căn cứ vào sự tu hành, đạo đức hay không đạo đức của chính mình là biết ngay mình sẽ đi về đâu. Cũng như thế, ta căn cứ vào đức hạnh hay không đức hạnh, và sự tu hành của người, thì chúng ta cũng sẽ nhìn thấy mọi người đi về đâu sau khi chết.
Vậy là đã tạm biết sau khi chết đi về đâu rồi? Xin nhắc lại, thường thì sau khi chết chúng ta đi vào một trong sáu nẻo ấy! tuy nhiên, nếu chịu tu hành nghiêm chỉnh theo đúng đường lối chính pháp của Đức Phật, qua tám mươi bốn ngàn Pháp Môn, thì tùy căn cơ và trình độ hiểu biết của mỗi người, mà tự chọn cho mình một đường lối thích hợp nhất: để tu, để học, để hiểu, và quan trọng nhất là khi đã hiểu thì phải thực hành. Được như thế thì chúng ta có thể vượt ra khỏi vòng luân hồi, sinh tử, tức là thoát khỏi lục đạo. Vì có tu là có sửa; có sửa là có chuyển. Mà chuyển cái gì? Xin thưa: chuyển số mạng, tai họa, nhân quả, và giải thoát nghiệp lực của chính mình để ra ngoài bánh xe luân hồi đang xoay vần trong lục đạo.
